Çocukların özellikle pandemi sürecinde,sürekli oyun oynamasından muzdarip bir baba olarak,
Yaptığım okumalardan ulaştığım sonuçlar beni kısmen rahatlattı.
“Şimdiki çocuklar çok uyanık,çok zeki” der,dururuz.Ama nedenleri üzerinde yeterince durmayız.
Amerika’da lQ ortalaması son 46 yılda 13.8 puan arttı,dünyada son 30 yılda artış kaydediyor.
Düşünce ve hayat kompleksleştikçe lQ’de artıyor.
Bunuda medya ,teknoloji,özellikle interaktif teknolojiler sağlıyor.
Oysa ilke çok basit.
Basit(tek boyutlu)düşünürseniz çıktınız tek boyutlu,kompleks(çok boyutlu) düşünürseniz çıktınız çok boyutlu olacaktır.
İşte teknoloji ,oyunlar zihnimizin çok farklı alanlarını çok güçlü biçimde harekete geçirecek şekilde kompleks bir hal almıştır.
Bize doğru yolu göstermiyor ama hepimizi daha zeki ,uyanık yaptığı kesin.(S.Johnson)
Homo sapiensin ayrışma sürecinde de kompleks düşüncenin “dedikodu”ile başladığı ifade edilir.
Grup üyesi sayısı arttıkça kişiler arasındaki ilişki daha kompleks hale geldiğinden beyin daha fazla efor sarfetme ihtiyacı duyuyor.
Tabi beynin enerji ihtiyacını artıran/karşılayan nedenler ayrı konu(ateşin bulunması, bağırsakların yapı değişimi,beynin büyümesi vs)
Homo sapiens’den homo deus’a giden yolculukta da yine etken madde artarak devam edecek olan kompleksleşme olacaktır.
Ancak dağıtık yapı arz eden ve çocuğun niteliğini/becerisini aşan kompleks yapılar da işe yaramıyor.
Yani oyun çok zor ise kimse satın almıyor,oynamıyor.Kolay ise de aynı durum ortaya çıkıyor.
Oyun eğer kolaydan başlayıp,aşama aşama zorlaşıyorsa ilgi çekiyor.
Çocuk sınırlarını zorlamaya başladıkça keyif alıyor,buda beynin “ödüllendirme”devrelerini aktive ediyor.
Zaten bunun için oyunları kokainin dijital versiyonu olarak tanımlıyorlar.
Sonuçta her level atlama beynin bir üst sınırını zorlayarak beyni kompleksleştiriyor.
Bu yolla çocuklar,hatta yetişkinler “bağımlı” hale gelebildiklerine göre,eğitimde (pedegojik)bir yöntem olarak kullanılması hususunda bize ışık olabilir.
Oyunların ayrıca;
-el becerilerini,
-vücut koordinasyonu,
-görsel hafızaları geliştirdiği de ifade ediliyor.
Ayrıca okullarda,sokaklarda da şiddet azaldı,ancak ekranlara taşındı.
Bir oyunun sadece kılavuz kitabının 1.600.000 sattığı bu sektörün,bir de endüstri boyutu var tabii.
Acaba bütün bu pozitif sonuçlar bizim çocuklara da yansıyor mu?
Hastahanede 2-3 yaşındaki çocuğunun eline tableti tutuşturan ve yanındaki kadınla resmen dedikoduya gömülmüş kadına “çocuğa uyuşturucuyu vermişsiniz”dediğimde “biz hiç nefes almayalım mı” diye cevap verebildiğine göre bizde maalesef bilinçsiz ve kontrolsüz bir sonuç yaratıyor gibi.
Herhalde çocuklardan önce ebeveynin bilinçlendirilmesi gerekiyor
Bu arada Pentegon’un temsilci bulundurduğu Hollywood’un,oyun proğramları üzerindeki emperyal çabaları savını da yadsımamak lazım.
Yani oyun kadar içeriği de önemli.
Çocukları intihara sürükleyen,psikolojisini bozan,şiddet virüsü bulaştıran ve erotizme(bellide açık/gizli sapkınlığa) kapı aralayan oyunlar da ayrı bir bab.
Ezcümle,hastahanelerin psikoloji bölümlerinde oyun ve internet bağımlılığı servisi açıldığı günümüzde,uzmanların önerilerine kulak vererek,kontrollü bir oyundan çok da endişe duymayalım.
Çünkü doğa boşluk kabul etmiyor,bizim dolduramadığımız alanı oyunların doldurması kaçınılmazdır.
Yani çocuğun elinden oyunu,ancak daha iyisini verebildiğinizde alabiliyorsunuz.
Mahmut Esfa Emek